Fruitoogst door de jaren heen

 

We proberen zoveel mogelijk ons eigen fruit en eigen groente te kweken en autarkisch te leven. Helaas is onze tuin niet groot genoeg om alles zelf te kweken. Daarnaast eten we ook graag mango's, ananas, bananen en papaya's. Die doen het niet zo goed in Nederland.

 

Een lekker aardbeitje uit eigen tuin. Eind mei of begin juni zijn de eerste aardbeien rijp. Kort daarna volgen de kruisbessen, witte bessen en rode bessen. Daarna de blauwe bessen, pruimen en wijnbessen. Daarna volgen de bramen en appels. Van eind mei tot eind oktober hebben we een overvloed aan vers fruit uit eigen tuin. Van november tot juni hebben we ingemaakt en ingevroren fruit.

 

We kweken wel voldoende fruit om van te leven. Vaak zitten we boven de 200 kg fruit per jaar. Als men uitgaat van 200 gram fruit per dag, zou je met 75 kg per persoon voldoende fruit oogsten. We zijn met zijn tweeën, dan is 150 kg fruit genoeg om van te leven.

Van vers fruit kun je lekkere en gezonde taarten bakken.

Een blauwe bessen vlaai versiert met wijnbessen en blauwe bessen.

 

De fruitoogst fluctueert van jaar tot jaar. In 2016 oogsten we 'slechts' 147 kg. De pruimenboom had last van nachtvorst. De grote appelboom hebben we eind 2015 fors teruggesnoeid. Het jaar daarop geeft zo'n boom dan fors minder fruit.

Een appeltje voor de dorst. En voor appelmoes, mince meat, chutneys, appeltaart, jachtschotel, et cetera.

 

Bessenstruiken op rij. Kruisbes, rode bes, witte bes en braam. Rechts een muur die dient als windschut en als aardbeienmuur. De muur bestaat uit losse galaflor bloembakken en staat op een brede plaat beton. Anders verzakt de muur.

 

We kweken zoveel mogelijk verschillende soorten fruit. Daardoor heffen fluctuaties per fruitsoort elkaar vaak op. Hieronder staan de opbrengsten in de afgelopen jaren.

	zachtfruit	totaal
2008	32 kg	32 kg
2009	100 kg	173 kg
2010	92,6 kg	150,5 kg
2011	75,1 kg	169,7 kg
2012	95,7 kg	106 kg
2013	156,5 kg	202,5 kg
2014	147,3 kg	215,8 kg
2015	132 kg	223 kg
2016	131,9 kg	146,9 kg
2017	180,5 kg	214,9 kg
2018	117,9 kg	211,9 kg
2019	139,1 kg	157,1 kg
2020	152,1 kg	187,3 kg
2021	136,3 kg	188,0 kg
2022	155,6 kg	234,7 kg
2023	135,2 kg	159,3 kg
2024	174,2 kg	??? kg

 

Aardbeien doen het goed, maar je moet wel ieder jaar of om het jaar de planten vervangen. We vervangen ieder jaar ongeveer de helft van de aardbeiplanten. (Uitplanten in augustus / september, niet in het voorjaar.)

Witte bes, rode bes en zwarte bes doen het redelijk en vrij constant.

Rode bessen of aalbessen. Heerlijk in chutney, heerlijk om zo te eten en heerlijk als vulling voor vlaai of taart.

 

De witte bessen zijn zeer aromatisch en kruidig.

 

De zwarte bessen drogen we. Later malen we ze tot poeder, dat we gebruiken voor diverse gerechten. Bijvoorbeeld voor het tandoori kruidenmengsel.

 

Gewicht in grammen	aardbei	zwarte bes	rode bes	witte bes
2008	0	5.600	0	700
2009	8.185	8.855	3.950	4.000
2010	6.775	6.610	5.450	4.620
2011	10.610	6.945	4.975	6.090
2012	11.880	6.675	4.200	4.195
2013	5.355	6.005	4.890	6.465
2014	13.850	2.075	2.840	2.770
2015	42.345	1.780	4.645	3.115
2016	26.665	1.340	4.160	4.930
2017	15.190	1.910	3.340	5.300
2018	8.990	1.670	1.475	3.640
2019	13.806	420	2.050	2.767
2020	11.590	1.603	800	2.230
2021	13.450	2.080	850	6.200
2022	18.375	1.980	1.550	2.350
2023	16.900	2.330	700	2.025
2024	28.045	1.650	500	1.000

 

De bramen doen het ieder jaar goed en geven overvloedig. We hebben inmiddels zes volwassen struiken. Het zijn lastige planten om in toom te houden. Aan het einde van de zomer zij het woeste struiken. Na de oogst knip je de stengels die vrucht gedragen hebben bij de grond af. Wat je overhoudt zijn een paar eenjarige stengels. Het volgende jaar geven deze vrucht en beginnen er nieuwe jonge stengels woest te groeien.

Bramen bloesem. Mooie fijne bloemen, hommels zijn er dol op. Later in het jaar zitten de bramenstruiken vol met spinnen te wachten op vliegen.

 

Blauwe bes is in het uiterste noorden van Nederland lastig. In 2016 hebben we in de vroege lente landbouwplastic over de blauwe bessen gehangen. Dit resulteerde gelijk in een veel hogere opbrengst. Zonder afdekken is de kans op een misoogst door late nachtvorst groot.

Het blauwe bessen perk met beschermend landbouw plastic.

We hebben zes oude struiken en vier jonge struiken. Ze moeten zeer zure grond hebben. Omdat we op kleigrond zitten, vergt dat extra maatregelen. De zes oude struiken staan in een heel diep bed van zwarte aarde, tuinaarde en turf. Ieder jaar geven we extra turf, zwavelbloem en koemest om de grond zuur te houden.

Daarnaast geven we regelmatig ammoniumsulfaat om kleistof te compenseren, dat met de regen naar beneden komt. 1 Theelepel ammoniumsulfaat op 10 liter water. Met een gieter geven bij de planten.

Blauwe bessen

Het blauwe bessen perk met een beschermend net.

 

Kruisbes hebben we de afgelopen jaren uitgebreid tot zes struiken: 4 rode en 2 groene. Dit zijn heel gemakkelijke struiken, met grote dorens. Er zijn wel rupsen die ze erg lekker vinden. Dat vergt aandacht. Buren hebben doornloze kruisbessen geprobeerd, maar deze hadden weinig smaak. Blijkbaar zijn de kruisbessen met grote stekels het lekkerst.

Kruisbessen. Heerlijk in chutney, heerlijk om zo te eten en heerlijk als vulling voor vlaai of taart.

 

Gewicht in grammen	kruisbes rood	kruisbes groen	blauwe bes	braam
2008	0	1.500	20.400	1.600
2009	0	9.650	20.575	14.860
2010	0	4.050	0	23.455
2011	0	2.640	2.425	9.675
2012	0	9.575	23.345	22.540
2013	8.875	6.000	13.540	31.025
2014	6.235	5.360	15.395	47.760
2015	10.125	2.700	2.535	45.025
2016	14.805	6.650	25.755	34.890
2017	14.440	11.700	19.750	82.715
2018	8.690	4.170	22.100	20.170
2019	7.568	6.429	9.359	52.686
2020	14.594	11.673	17.929	43.397
2021	11.089	7.602	23.164	45.070
2022	17.225	10.620	23.825	46.744
2023	13.915	7.460	24.664	41.143
2024	13.094	8.025	49.981	25.462

 

In 2014 hebben we een gojibes aangeplant. Een heel woeste groeier met lange uitlopers. Kleine rode vruchten, die zoet smaken als ze volledig rijp zijn. Ze zijn heel lekker op pizza en in soep. Ze zijn ook heel erg gezond. Ze bevatten veel lycopeen. In 2015 kregen we bezoek van een tuinfluiter, die ook dol bleek te zijn op de gojibes. Een heel klein vogeltje dat gemakkelijk door de mazen van het beschermende net doorvloog. In 2017 kwam de tuinfluiter weer. Vooral in de vroege ochtend kwamen ze een paar gojibessen wegsmikkelen. Tuinfluiters zijn heel kleine vogeltjes. Een gojibes is best groot voor zo'n beestje.

Gojibes

Sinds een paar jaar hebben we ook Taibes, een kruising tussen braam en framboos. Dit is een gemakkelijke struik met lekkere vruchten. De smaak zit tussen braam en framboos in.

Taibes

Al vele jaren hebben we japanse wijnbes. Een plant met lange sliertige stengels en venijnige dorens. Hij is ons ooit bij Intratuin verkocht als Loganbes. Blijkbaar had iemand een kaartje verwisseld.

Wijnbes

Japanse wijnbessen zijn kleine vuchten met een heerlijke aparte smaak. Ze zijn niet te bewaren. Een dag na het plukken zijn ze zacht en vallen ze uit elkaar. Maar ze zijn heerlijk direct van de struik. Eind 2015 hebben we ze verplant naar een ruimere plek. Wellicht gaan we de komende jaren meer oogsten.

We hebben ook een 'appelbes' of 'Aronia melanocarpa', een vossenbes, een echte bosbes en een cranberry.

De appelbes geeft behoorlijk veel vruchten, die zeer wrang smaken. Ze zijn wranger en donkerder dan zwarte bes. Samen met blauwe bessen in een bessenmoes zijn ze heel gezond.

De vossenbes en de echte bosbes geven heel kleine vruchten. Ze zijn niet echt handig om te plukken, maar wel lekker. De vossenbes geeft kleine rode vruchten die heel laat afrijpen. Daardoor zijn ze ideaal voedsel voor vogels.

Aronia melanocarpa of appelbes.

 

Gewicht in grammen	gojibes	tai bes	wijnbes	appelbes
2015	120	6.395	2.288	0
2016	687	2.620	0	1.275
2017	630	5.145	2.040	580
2018	1.830	2.585	2.045	0
2019	630	12.120	3.070	0
2020	1.625	17.115	4.276	0
2021	735	9.563	3.965	1.200
2022	725	11.662	5.195	1.825
2023	0	10.488	4.550	2.460
2024	0	14.086	7.845	4.370

 

In 2005 hebben we een pruimenboom van een oud ras aangeplant. Deze geeft heerlijke blauw/paarse pruimen. Sommige jaren doet deze het fantastisch, andere jaren bijna niets. Dit heeft vooral te maken met late nachtvorst. Inmiddels hebben we twee pruimenbomen bijgeplant. Een groene pruim (Reine Claude) en een gele mirabelle (Mirabelle de Nancy).

In 2005 hebben we twee appelbomen aangeplant. Een 'Rode van Boskoop' en een 'Karmijn de Sonneville'. De Karmijnappel gaf heerlijke handappels. Helaas hebben we hem moeten rooien. Hij kreeg teveel last van stamrot. Inplaats daarvan hebben we een Elstar en een 'Cox's Orange Pippin' aangeplant.

Appelbloesem

 

In 2005 hebben we drie vlierbessen aangeplant. Twee hebben we moeten rooien wegens plaatsgebrek. Een mooie grote vlier is nog over. Jaarlijks levert deze enkele kilo's vlierbessen. Daarvan maken we sap, samen met bramen en druiven. Dit sap gebruiken we in allerlei chutney's en marinades. 's Winters drinken we het soms warm met een beetje ahornsiroop. In 2016 en 2017 hebben we ze niet geoogst. We hebben heel veel ander fruit.

De vlierbes

 

Met druiven hebben we niet echt geluk gehad. We begonnen met een witte en een blauwe druif van Intratuin. Deze groeiden goed, gaven een behoorlijke oogst, maar hadden veel grote pitten. We konden ze alleen gebruiken om sap van te maken, dat we vervolgens konden gebruiken voor chutneys. In het algemeen zijn we ontevreden over fruitstruiken die we via Intratuin aangeschaft hebben. We zijn wel tevreden over bomenzoeker.nl en over Obi (een duitse bouwmarkt met een grote tuinafdeling).

In 2013 hebben we een nieuwe druif aangeplant op een beschutte plek. De andere twee druiven hebben we verwijderd. In 2016 hadden we een behoorlijke oogst met lekkere vruchten.

Gewicht in grammen	pruim	appels	vlier	druif
2009	15.765	73.100	0	9.450
2010	5.500	57.970	16.680	15.400
2011	8.675	85.570	12.250	9.300
2012	5.905	10.260	2.500	2.500
2013	39.800	46.000	1.000	28.000
2014	36.735	68.500	5.000	5.150
2015	0	91.000	5.000	6.000
2016	2.200	15.000	nvt	5.900
2017	9.780	30.400	nvt	8.000
2018	24.795	94.000	6.560	7.510
2019	12.480	18.000	3.000	5.350
2020	20.275	35.200	0	4.500
2021	7.930	51.570	644	2.424
2022	5.800	79.150	0	5.690
2023	0	24.130	0	8.560
2024	8.280	???	0	9.810

 

Framboos doet het bij ons niet goed. Vermoedelijk is het gewoon te koud. De eerste jaren hadden we een oud ras, dat het wel redelijk deed.

We hebben een aantal jaren jostabes gehad. Deze plant kunnen we niet aanbevelen als je een kleine tuin hebt. Het wordt een enorme struik, je moet hem voortdurend terugsnoeien. De vruchten zijn zo groot als druiven maar zijn niet zonder beschadigen te plukken. Je moet ze gelijk opeten of verwerken. De smaak gaat in de richting van zwarte bessen. Maar zwarte bessen hebben meer smaak en zijn beter bruikbaar.

In 2005 hebben we een juttepeer aangeplant. In 2006 hebben we er een conference peer bijgezet. Peren doen het alleen goen met kruisbestuiving. In 2011 hadden we een goed peren jaar met veel lekkere jutteperen. Maar de appelbomen en de perenbomen stonden elkaar teveel in de weg en toen moesten we een keuze maken. We hebben de appels gehouden en de perenbomen gerooid. Als we een groter terrein hebben gaan we het zeker weer proberen.

Gewicht in grammen	peren	framboos	jostabes
2008	0	2.200	0
2009	0	3.815	0
2010	0	3.070	0
2011	9.015	1.150	300
2012	0	0	1.870
2013	0	0	4.830
2014	0	0	2.455

 

In 2005 hebben we een walnoot aangeplant. Een 'Broadview'. Deze geeft nu jaarlijks een paar kilo walnoten. We hebben ook drie hazelnoten. Een 'Webb's Prize Cob', een 'Halle'sche Riesen' en een 'Roter Zellernuss'. We moeten ze klein houden, dus ze geven niet heel veel noten. Maar ze zijn wel erg lekker.

Walnoten uit eigen tuin. Ze zijn niet zo lekker als Californische walnoten, maar erg gezond. Hoe kouder de omgeving waarin een walnoot groeit, hoe meer omega-3 vetzuren er in de walnoot zitten.

In 2016 hadden we veel walnoten en weinig bramen. In 2017 hadden we weinig walnoten en veel bramen. Deze zelfde cyclus is me in Naarden ook opgevallen. Jaren met veel bramen waren meestal jaren met weinig tamme kastanjes. Jaren met veel tamme kastanjes waren meestal jaren met weinig bramen. Alsof bramenjaren en notenjaren elkaar afwisselen.

 

In 2014 hebben we een perzik 'Peregrine' aangeplant. In 2015 gaf deze heerlijke vruchten. Maar in de winter hadden we last van een ijzelstorm en is de perzik beschadigd. In de lente van 2016 hebben we hem verplant en er een winterkas omheen gebouwd. En we hebben er een tweede perzik bij geplant. Hopelijk hebben we in 2017 weer lekkere perziken.

Een perzik aan onze boom.

Steenvruchten (perzik, abrikoos, pruim) rijpen niet goed af als ze onrijp geplukt worden. Daarom zijn de meeste perziken en abrikozen die je in de winkel koopt smakeloos. Proef eens een perzik die aan de boom is afgerijpt en je wilt meteen zelf perziken gaan kweken.

 

In 2018 hebben we ook tomaten en aardappels geteelt. 31 kg heerlijke tomaten en 29 kg geweldige aardappelen. Tomaten worden meestal geoogst wanneer ze lichtgroen zijn en daarna afgerijpt in speciale koelcellen. Het resultaat is tamelijk smakeloos. Als je zelf tomaten kweekt, kun je ze aan de struik laten afrijpen. Dan krijg je een heerlijke smaak. Wat teveel is, kun je invriezen en later gebruiken.

 

Gewicht in grammen	perzik	honingbes	tomaat	aardappel
2018	1.395	300	31170	29075
2019	6.925	398	51.080	30.850
2020	0	507	37.230	28.305
2021	0	420	30.530	23.260
Gewicht in grammen	perzik	paprika	tomaat	aardappel
2022	0	8.430	34.575	0
2023	0	18.189	39.480	26.635
2024	0	???	???	41.430

 

 

 

Met Licht en Liefde, Andreas Firewolf

Korte auto-biografie